465
15
hallo
388
480
hallo
70
453
hallo
342
432
hallo
129
360
hallo
380
297
hallo
40
270
hallo
426
240
hallo
530
160
hallo
60
180
hallo
390
75
hallo
200
115
hallo
100
50
hallo
1/8

Griene Pôllen

[Dynamiek van de Wadden...]

Bossen kunnen in de heftige dynamiek van het duinlandschap niet tot ontwikkeling komen. Vanaf zo’n 100 jaar geleden is men op Terschelling met aanplant van dennenbomen begonnen, om bossen het zand vast te laten leggen. Zodoende zorgden boscomplexen voor bescherming tegen overstuiving van de belendende woongebieden. Over het gefaseerd aanleg van het bos rondom deze plek heeft men ruim 30 jaar gedaan.
Maar vóór de aanleg van dit bos bestond het gebied uit een vrij vlak duinlandschap waar makkelijk vee op kon grazen, oerol. In het midden van de 19de eeuw is hier zelfs al sprake van een duinweidelandschap met de naam Griene Pôllen, groene begroeide verheffinkjes. Zoals U ziet vormt het tegenwoordig een weide in een heel andere omgeving, een bos.

Eind negentiende eeuw werd in Nederland een start gemaakt met de aanleg van een openbaar drinkwaternet. Op Terschelling werd dit pas in 1959 aangelegd, en was men voordien aangewezen op plaatselijke welputten die het grondwater uit de duinen aanboorden of regenbakken. Waterwinning voor het

openbare drinkwaternet vond plaats met behulp van pompputten vanaf dit deel van Terschelling. Twintig jaar later, in 1979, bleek de capaciteit van de Terschellinger zoetwaterbel te gering om in de zomer aan de groeiende behoefte te kunnen voldoen, voornamelijk door het toenemende toerisme. Toen werd een wadleiding aangelegd die, afgezien van West-Terschelling, het hele eiland van zuiver drinkwater voorzag. West-Terschelling is voor drinkwater nog aangewezen op dit gebied, en U kunt op de peilmeter bij het begin van de wandeling zien wat het huidige waterpeil is, ongeveer 0 NAP, relatief laag dus. Onder andere door de enorme waterbehoefte tijdens Oerol! Het waterleidingbedrijf evenwel, tracht door gerichte maatregelen in de nabije toekomst het hele eiland weer volledig van duinwater te kunnen voorzien. In 2020 al zullen alle Waddeneilanden voor wat betreft energie en water zelfvoorzienend moeten zijn. Effectuering van dit duurzame beleid betekent dat op Terschelling de waterhuishouding in duin en polder weer ingrijpend aan gepast zal moeten worden: nieuwe sloten, duikers, ontwaterde valleien en dijkjes zullen het landschap wederom een ander aanzien geven.

De zee geeft, de zee neemt. De wind blaast, het water stroomt. Zoet wordt zout en zout wordt zoet. Niets

staat vast in het Waddengebied, niets is zoals het lijkt, alles blijft in beweging. Het enige wat vaststaat in het waddengebied, is de voortdurende beweging, verandering. Vele krachten trekken en duwen aan het eiland Terschelling, waaronder die van de mens. De dynamiek van de Wadden, en daarom gaan wij nu ook verder.